کد مطلب:78298 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:326

پایداری امام در اقامه ی حق











یكی از ویژگیهای ممتاز و متعالی حیات امیدبخش و سعادت آفرین امیرمومنان و عزیز پیامبر خدا، حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

[صفحه 185]

حق پرستی، حقجویی، حقگویی، حق دوستی و جهاد بی امان در راه اقامه ی حق است. تجلی حقیقت در سیما و نگاه علی (ع) و جلوه ی نهایی حق در سیره ی زندگانی آن بزرگوار، به گونه ایست كه در لحظه، لحظه ی حیات امام علیه السلام فروزندگی و پایندگی حق متجلی است، تا آنجا كه ابوذر به روایت از ام سلمه می گوید، كه پیامبر خدا فرمود:

عن ابی ذر عن ام سلمه قالت: سمعت رسول الله (ص) یقول:

ان علیا مع الحق و الحق معه، لن یزولا حتی یردا علی الحوض.[1].

«ابوذر به نقل از ام سلمه روایت می كند، كه پیامبر اكرم (ص) فرمود: همانا علی با حق است و حق با علی (ع) و این دو هرگز از یكدیگر جدا نمی شوند، تا روز قیامت بر حوض (جایگاه معینی در قیامت) بر من وارد شوند».

هماهنگی و همراهی امام علی (ع) با حق، یكی از شاخص ترین و مهمترین فضایل آن امام بزرگوار و محبوب به شمار می آید، تا آنجا كه همین فضیلت عظمی و ممتاز برای اثبات امامت و ولایت ایشان برای امت اسلامی بسنده و كافی است. و این حقیقتی انكارناپذیر است، كه منطق گویا به وحی رسول الله (ص) شاهد آنست، آنجا كه جابر بن عبدالله از پیامبر خدا روایت كرد:

عن جابر بن عبدالله الانصاری انه قال: لقد سمعت رسول الله (ص) یقول: ان فی علی خصالا لو كانت واحده منها فی جمیع الناس لا كتفوا بها فضلا:

[صفحه 186]

علی مع الحق و الحق مع علی لا یفترقان حتی یردا علی الحوض.[2].

«از جابر بن عبدالله انصاری روایت شده كه گفت، شنیدم رسول خدا (ص) می فرمود:

همانا در زندگانی علی (ع) خصلتهایی است، كه اگر یكی از آنها در زندگانی مردم می بود، برای فضیلت آنان بسنده بود. از آن جمله اینكه: علی با حق و حق با علی است، هرگز ایندو از هم جدا نمی شوند تا كنار حوض بر من وارد شوند».

ارتباط و پیوند گسست ناپذیر امام علی (ع) با حق، در لحظه، لحظه ی زندگانی سراسر دفاع از حق، امام علیه السلام به اندازه ای بود كه این پیوست و اتصال با حق، در تاریخ حیات امام (ع) رابطه ای جان با تن، عطر با گل و فرزند را با مادر در خاطره ی انسان تداعی می كند. و بر همین اساس پیامبر خدا برای پایندگی این ارتباط ناگسستنی دعا كرد و فرمود:

علی مع الحق و الحق مع علی (ع) اللهم ادر الحق معه حیث دار.[3].

«علی (ع) با حق و حق با علی است. بار پروردگارا، آنجا كه علی می گردد، حق را بگردان».

در ارتباط با هماهنگی و همراهی امام علی (ع) با حق، سخنان حقیقت بیان پیامبر امجد (ص) را تا آنجا كه در حوصله و گنجایش این صحیفه بود، بیان كردیم. اینك موقعیت و پایگاه امام علی (ع) را در ارتباط با حق و اقامه ی آن و دفاع از حریم مقدس حق از كلام آن حضرت به

[صفحه 187]

رشته ی تحریر درمی آوریم.

ابن عباس می گوید، هنگامی كه امام علی (ع) به قصد جنگ با مردم بصره حركت می كرد، در یكی از منازل میان راه به نام ذی قار خدمت آن بزرگوار رسیدم. امام (ع) را سرگرم تعمیر كفشهایش یافتم، در این هنگام امام به من فرمود: ما قیمه هذه النعل؟ فقلت: لا قیمه لها، فقال علیه السلام:

و الله لهی احب الی من امرتكم الا ان اقیم حقا او ادفع باطلا...[4].

«... امام علی (ع) فرمود، قیمت این كفشها چقدر است؟ ابن عباس می گوید، جواب دادم:

ای امیرمومنان، این كفشها ارزشی ندارد، امام علی علیه السلام فرمود: به خدا سوگند، این كفشها نزد من از حكومت و فرمانروایی بر شما محبوبتر است، مگر اینكه در سایه ی حكومت اقامه ی حق كرده و باطل را نابود كنم...».

ابن عباس می گوید:

در ادامه ی این گفتگو با من، امام در برابر مردم ظاهر شد و برای آنها خطبه ی رسا و بلیغی ایراد كرد. و در ادامه ی آن خطبه موضع خویش را در دفاع از حق و ستیز با باطل در نهایت صراحت بیان كرد و فرمود:

فلا بقرن الباطل حتی یخرج الحق من جنبه...[5].

«و باطل را- به قدرت حق- می شكافم، تا حق از پهلوی آن بیرون آید

[صفحه 188]

...».

هنگامی كه امام علیه السلام عازم جنگ جمل شد، تا فتنه ای را كه به دست طلحه، زبیر و عایشه پدید آمده بود از میان برداشته و نابود كند، در برابر مردم خطبه ای رسا و فصیح ایراد فرمود: و در ضمن خطبه هدف خویش را از جنگ با اصحاب فتنه ی جمل، احقاق حق و نابودی باطل بیان كرد و فرمود:

... ما ضعفت و لا جبنت و لا خنت و ایم الله لا بقرن الباطل حتی اخرج الحق من خاصرته.[6].

«... و هرگز ضعیف و ناتوان نشده، نترسیده و خیانت و سستی- در كار اسلام و مسلمین- نكرده ام و سوگند به خدا، باطل را می شكافم تا حق را از پهلوی آن بیرون بیاورم.»

امام علی (ع) به دلیل ایمان استوار و خلل ناپذیرش به خدای یگانه ی توانا و پیامبر او و نیز به این جهت كه همواره در دوران حیات پر بركت خود بر اساس سنت حسنه ی رسول الله (ص) عمل كرده، هرگز به اندازه ی ذره ای از حق دور نبوده و بلكه همواره وجود آن حضرت محور و مدار و ملاك حق بوده است. و این حقیقتی انكارناپذیر است، كه سیره ی روشن آن امام بزرگوار شاهد و كلام رسای آن حضرت گویای آنست، آنجا كه فرمود:

و انی لعلی بینه من ربی و منهاج من نبیی و انی لعلی الطریق الواضح القطه

[صفحه 189]

لقطا...[7].

«و به راستی كه من گواه و دلیلی از سوی پروردگار خود دارم و راه راست را به فرموده ی پیامبر اكرم (ص) می پیمایم. و من بر اساس سنت و روش آشكار- پیامبر خدا- راه را به پایان می برم و راه حق را می یابم و بر آن قدم می گذارم».

امام علی (ع) در رابطه با ایمان به خدای یگانه و دستیابی به باور و یقین قلبی و حتمی خود، نسبت به خدا فرمود:

و انی لعلی یقین من ربی و غیر شبهه من دینی.[8].

«و به راستی كه من به ذات خدای خویش یقین و باور دارم و در آئین خود هیچ تردیدی ندارم».

امام علی علیه السلام در رابطه با حقانیت خود و دفاع بی امان از حق و استواری و پایداری خویش بر صراط مستقیم حق و حقیقت، خدای را شاهد آورده و با صراحت و قاطعیت كامل می فرماید:

فو الذی لا اله الا هو انی لعلی جاده الحق و انهم لعلی مزله الباطل...[9].

«سوگند به آن كس كه جز او خدایی نیست، من بر راه حق و حقیقت گام می زنم و آنها (مخالفان امام) بر لغزشگاه باطل پای می نهند». و در ارتباط با ثبات قدم و ثبوت دل خویش بر صراط حق فرمود:

ما شككت فی الحق مذاریته.[10].

«از هنگامی كه حق را شناخته ام، هرگز در رابطه با آن شك نكرده ام».

[صفحه 190]

این كلام روشن و قاطع امام علی علیه السلام، دلالت كامل بر همراهی و هماهنگی جاودانه ی آن بزرگوار با حق و حقیقت دارد. و بر پایه ی این واقعیت عینی و حقیقت مشهود، پیامبر اعظم (ص) درباره ی آن حضرت فرمودند:

«علی با حق و حق با علی است و این دو تا روز قیامت كه در كرانه ی حوض بر من وارد شوند، هرگز از یكدیگر جدا نمی شوند».


صفحه 185، 186، 187، 188، 189، 190.








    1. بحار الانوار، ج 38، ص 32.
    2. امالی صدوق، ص 89.
    3. سفینه البحار، ماده حقق.
    4. نهج البلاغه فیض، خطبه 33.
    5. همان ماخذ.
    6. نهج البلاغه فیض، خطبه 103.
    7. نهج البلاغه فیض، خطبه 96.
    8. نهج البلاغه فیض، خطبه 22.
    9. نهج البلاغه فیض، خطبه 188.
    10. نهج البلاغه فیض، حكمت 175.